Aviaire tuberculose in een fuut (Podiceps cristatus)

Voorgeschiedenis

Podiceps cristatus, volwassene met kuikens.
(Foto, M. Mollet, Saxifraga)

Een volwassen mannelijke fuut (Podiceps cristatus) werd dood aangetroffen langs
de kust bij Muidenberg, begin juni 2011.

Macroscopisch onderzoek

De vogel was in matige conditie, met matig tot slecht ontwikkelde borstspieren en een normale hoeveelheid vet. De spiermaag was gevuld met groen materiaal, en de darmen met dik troebel geel tot groen vloeibaar (i.e. fecaal) materiaal. Dit duidt erop dat de vogel bleef eten tot aan de dood.

Meerdere stevige, goed omschreven, wit tot gele haarden en massa’s, variërend van 1 mm Ø tot 4x3x7cm waren aanwezig in een aantal organen, waaronder de longen (Foto 2), lever, spiermaag en de dunne darm. De milt werd helemaal vervangen door een dergelijke structuur (Foto 3).

Foto 2 (links): Longen van de fuut ; Foto 3 (rechts): milt van de fuut Foto’s: L. Begeman, DWHC

Microscopisch onderzoek

In een afdruk van de organen met laesies gekleurd met Hemacolor werd granulomateuze ontsteking (kleine verzameling van immuuncellen bekend als macrofagen) waargenomen met “ghost” bacteriën (“ghost” omdat ze niet kleurden).

In flinterdunne coupes van de organen met laesies en van de spieren gekleurd met Hematoxyline en Eosine (histologisch onderzoek met standaard kleuring), werden granuloma’s gezien, bestaande uit een eosinofiel (materiaal dat roze kleurt door eosine) centrum omringd door celresten en daaromheen een dunne laag macrofagen.

Wanneer deze afdrukken/coupes gekleurd werden met Ziehl-Neelsen kleuring (een kleuring specifiek voor zuurvaste organismen; zie ook de legenda bij foto 4), werden er tal van losse en intracellulaire (in het cytoplasma) zuurvaste staafvormige bacteriën zichtbaar.

De macroscopische en de microscopische bevindingen duidden allen in de richting van een tuberculose infectie.

	Uitstrijkje met zuurvaste bacteriën. Zuurvastheid is een fysische eigenschap van sommige structuren dat erop duidt dat ze niet snel ontkleuren door zuren tijdens de kleuring. Omdat erg weinig structuren zuurvast zijn, heeft dit kenmerk diagnostische waarde. Zuurvaste structuren zijn alle mycobacteriën, Nocardia, bacteriële sporen,sommige coccidiosis parasieten, en sperma koppen
Foto 4

Laboratoriumtests

Mycobacterium avium complex werd bevestigd door kweken bij het Nationaal Veterinair referentielaboratorium, het Centraal Veterinair Instituut van Wageningen UR.

Conclusie

Deze fuut had een ernstige, chronische, multifocale tot diffuse, granulomateuze ontsteking van meerdere organen, geassocieerd met Mycobacterium avium complex. We concludeerden dat aviaire tuberculose de meest waarschijnlijke doodsoorzaak was.

Klik hier voor meer info over Aviaire tuberculose