Bever met tularemie (hazenpest) in Limburg

Bij een bever uit Noord-Limburg, dicht bij de Duitse grens, is Francisella tularensis, de veroorzaker van tularemie (hazenpest), aangetoond (zie kaart). Dit is de eerste keer dat deze bacterie bij een bever in Nederland is vastgesteld. Eind maart werd de bever dood gevonden. De melder gaf aan dat de dag ervoor de bever ziek was gezien op de weg en langs de waterkant.

Het onderzoek

De bever was een volwassen, mannelijk dier. Hij was mager en woog zo’n 23 kg. De maag was gevuld met waterige inhoud en gal, voedsel zat er niet in. In de dikke darm bevonden zich veel platwormen (trematoden). Het hart en de longen waren ontstoken. De bever had meerdere abcessen in de liesstreek (zie foto). Een PCR-test van materiaal van de lever en één van de abcessen testten beiden positief voor Francisella tularensis.

Abcessen in de liesstreek

Tularemie

Tularemie komt vrij algemeen in de wereld voor. Vooral knaagdieren en haasachtigen zijn gevoelig voor deze ziekte. De ziekte is bij mensen in Nederland zeldzaam. In de volksmond wordt vaak gesproken over ‘hazenpest’ en in Duitsland, wordt naast ‘Hasenpest’, ook de term ‘Nagerpest’ (Nager = knaagdier) veel gebruikt. In Duitsland, in de deelstaat Brandenburg,  is al eerder tularemie bij een bever vastgesteld*, maar tot op heden was deze ziekte nog niet in Nederland bij een bever aangetoond.

Zoönose

Tularemie is een zoönose, hetgeen inhoudt dat de mens de ziekte kan oplopen door contact met een besmet dier. Daarnaast kan de mens besmet raken met hazenpest door een insecten- of tekenbeet, door het binnenkrijgen van besmet (oppervlakte)water of voedsel of door het inademen van gecontamineerd stof of luchtdeeltjes. Informatie over de ziekteverschijnselen bij de mens kunt u vinden op de website van het RIVM (http://www.rivm.nl/Onderwerpen/T/Tularemie).

Voorzorgsmaatregelen

Je kunt nooit aan de buitenkant van een dood dier zien waaraan het is doodgegaan. Het is daarom altijd belangrijk om een ziek of dood dier met wegwerphandschoenen vast te pakken en deze na eenmalig gebruik weg te gooien.

Om een besmetting met hazenpest te voorkomen is het belangrijk om de volgende voorzorgsmaatregelen te nemen:

• Als de temperaturen nog hoog genoeg zijn voor muggen en/of teken, gebruik dan insectenwerende middelen en/of draag insectenwerende kleding als u het veld in gaat.
• Draag altijd wegwerphandschoenen bij het aanraken van zieke of dode dieren en gooi deze na eenmalig gebruik weg.
• Was hierna uw handen met zeep en veel water en droog ze goed.
• Zorg bij wondjes voor een goede wondhygiëne door de wond zorgvuldig te desinfecteren en verbind schaaf- en snijwondjes.
• Was vóór het eten opnieuw goed uw handen.
• Verhit (konijnen- en hazen)vlees altijd voldoende zodat het gaar is; eet geen rosé gebakken vlees (kerntemperatuur hoger dan 60 °C).

Meer informatie over tularemie (hazenpest)
* zie ook bericht Duitsland: bever met tularemie

Informatie en andere DWHC berichten is beschikbaar op de DWHC website.
Informatie over de ziekte bij de mens is beschikbaar op de website van het RIVM.
Informatie over de ziekte bij dieren is beschikbaar op de website van Wageningen Bioveterinary Research Lelystad