Duivensterfte door het geel

Deze winter komen bij DWHC weer meer meldingen binnen van dode duiven. De meldingen komen uit verschillende delen van het land. Het betreft voornamelijk houtduiven, maar ook Turkse tortels en holenduiven worden gemeld.

Onderzoek

Bij de acht dode duiven (één holenduif, één Turkse Tortel en zes houtduiven) die in december en januari bij DWHC zijn onderzocht, bleek  een ontsteking in de snavelholte en keel door “het geel” de reden waarom de vogels niet meer konden eten en slikken, en ze doodgegaan te zijn. Deze ziekte kan het hele jaar door bij duiven voorkomen, maar regelmatig zie je sterftepieken in de wintermaanden, zoals ook in 2017 en 2018.

Houtduif met Trichomonas infectie	Close up van de kazige, geelachtige brei.

Het geel

Het geel wordt veroorzaakt door de parasiet Trichomonas gallinae. De parasiet kan door direct contact of via besmet voedsel of water worden overgedragen. Met name duiven, vinkachtigen, roofvogels en aaseters zoals eksters zijn vatbaar voor “het geel”. In onderstaand filmpje zijn bewegende beelden van Trichomonas parasieten onder de microscoop te zien.

Symptomen

Zieke vogels met “het geel” zijn suf, zitten ‘bol’ en zijn te zwak om te vliegen. Door ontstekingen in snavelholte, keel, krop en slokdarm verloopt het innemen van voedsel en water vaak moeizaam, en kan voedsel niet goed worden doorgeslikt of wordt het weer opgerispt en valt uit de bek. Hierdoor verhongeren de vogels of stikken soms. Het verloop van de ziekte kan snel gaan. De naam “het geel” komt omdat in de meeste gevallen het ziektebeeld gekarakteriseerd wordt door een witgele ophoping in de mondholte, keel, krop en slokdarm. Dit beeld past echter ook bij andere ziekten, zoals vogelpokken. Nader onderzoek moet dus uitwijzen of het echt om “het geel”  gaat.

Besmetting voorkomen

Het is belangrijk om bij het voeren van tuinvogels de noodzakelijke hygiëne in acht te nemen om te voorkomen dat vogels doodgaan door ziekten die via de voerplaats worden overgedragen.

• Maak voedertafels dagelijks schoon en ontsmet ze regelmatig. Een geschikt ontsmettingsmiddel is bijvoorbeeld een verdunde huishoud- bleekwater oplossing (5% natrium- hypochloride) of een andere commercieel desinfectiemiddel
• Spoel de voedertafels altijd grondig en laat ze drogen alvorens ze opnieuw te gebruiken
  Verplaats de voedertafels regelmatig om te voorkomen dat ziekteverwekkers zich onder de voedertafel kunnen ophopen
• Reinig een vogelbad iedere dag, en laat het eerst opdrogen, alvorens weer met water te vullen
  Bij sterfte van tuinvogels is het raadzaam om minder te voeren; nog beter is het om het voeren gedurende 2 – 4 weken te stoppen.
• Werk met rubberen handschoenen bij het schoonmaken en was je handen grondig na afloop, met name voordat je gaat eten of drinken. Gebruik wegwerphandschoenen bij het verwijderen van dode vogels.

Dode vogels melden

Treft u dode vogels aan? Meld ze dan via de website van DWHC of Sovon.

Ga voor eerdere DWHC berichten en meer informatie over “het geel” naar: https://dwhc-dev.wp.hum.uu.nl/ziekten/trichomonas/