Tussenrapportage groenling, DWHC-speerpuntdier 2016

Groenling. Foto: Dick Pasman

In 2016 waren de groenling en andere vinkachtigen de speerpuntdiersoorten van het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC). De keuze voor deze vogelsoort(en) was gemaakt om beter zicht te krijgen op de aanwezigheid en de verspreiding van de ziekte Het Geel (trichomonose) onder groenlingen en andere vinkachtigen in Nederland.

Waarom Het Geel?

Het Geel is een ziekte die al lang bekend is als doodsoorzaak bij duiven en bij roofvogels die besmette duiven hebben gegeten. Sinds een aantal jaren wordt deze ziekte echter ook bij groenlingen en andere vinkachtigen gevonden. In Nederland werd Het Geel in 2009 voor het eerst bij een groenling vastgesteld. In sommige landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, wordt de afname van het aantal groenlingen in verband gebracht met Het Geel. In Nederland waren tot 2015 (nog) geen negatieve effecten van deze ziekte op de broedvogelpopulatie zichtbaar (zie trendgrafiek onder ‘Aantalsontwikkeling’ op de website van Sovon).

Het Geel wordt veroorzaakt door de parasiet Trichomonas gallinae. Er bestaan verschillende stammen, waarvan de één ziekmakender is dan de ander. Het DWHC wil, samen met Sovon, het Vogeltrekstation en de Universiteit Utrecht, onderzoek doen naar de verspreiding van deze parasiet in Nederland, naar de in ons land aanwezige stammen van Trichomonas gallinae, en naar de ontwikkeling van de groenlingpopulatie.

Onderzoeksresultaten

In 2016 zijn bij het DWHC in totaal 91 vinkachtigen binnengekomen voor onderzoek naar de doodsoorzaak. Van deze 91 vogels, afkomstig uit het hele land, betrof het overgrote merendeel groenlingen (78), met daarnaast nog 4 appelvinken, 1 putter, 2 sijsjes en 5 vinken. Van de ingezonden vogels was twee derde (meestal groenlingen) besmet met de Trichomonas parasiet. Bij de meeste besmette vogels werden ontstekingen in de krop gevonden. Bij ernstige ontstekingen kan de vogel niet meer goed eten en gaat het dier dood door een bloeding in het maagdarmstelsel. Een dergelijke bloeding ontstaat als een vogel van dit formaat 12 – 24 uur niet heeft kunnen eten. Eind 2016 is een student bij DWHC begonnen met het nader typeren van Trichomonas sp. Dit onderzoek moet eind 2017 informatie opleveren over welke stammen van deze parasiet bij groenlingen en andere vinkachtigen in Nederland voorkomen.  De voorlopige conclusie is dat de Trichomonas parasiet de belangrijkste doodsoorzaak is onder de ingezonden groenlingen en in alle provincies is vastgesteld.

Hygiëne bij voeren vogels

De ziekte kan worden overgedragen via onderling contact en via voer- en drinkplaatsen. Het is daarom belangrijk dat vogelvoerplaatsen dagelijks worden schoongemaakt. Het is ook belangrijk om voedertafels/plekken regelmatig te verplaatsen. Bij waterbakken is het essentieel om de bak dagelijks te legen, schoon te maken, en te laten drogen alvorens het met vers water wordt gevuld. Zie ook de informatie hierover bij Vragen, onder het kopje Algemene Vragen.

Een overzicht met alle berichten over de groenling is te vinden op https://www.dwhc-dev.wp.hum.uu.nl/diersoorten/groenling/

Foto Banner: Dick Pasman