Tularemie nu ook vastgesteld bij haas in Utrecht

Foto: Margriet Montizaan

Opnieuw is tularemie bij een haas vastgesteld, ditmaal in de provincie Utrecht. Sinds vorig jaar is dit het derde geval waarbij deze ziekte bij een haas in Nederland is vastgesteld. Het eerste geval was vorig jaar in Limburg, gevolgd door Zeeland begin dit jaar, en nu in Utrecht.

In Zeeland is de persoon die de haas had ontweid, besmet en ziek geworden. In Groningen hebben onlangs ook twee jagers de ziekte tularemie opgelopen na het ontweiden en slachten van een dood gevonden haas voor hun fretten. Deze haas was echter niet meer voorhanden en kon dus niet onderzocht worden op tularemie. Naast de drie personen die door contact met hazen ziek zijn geworden, heeft in de zomer van 2013 een persoon in Limburg tularemie gekregen. Waarschijnlijk is de infectie opgelopen via een insectenbeet.

Hygiënisch werken

Deze voorvallen maken nogmaals duidelijk hoe belangrijk het is om hygiënisch (zoals het dragen van handschoenen) te werk te gaan tijdens het ontweiden en villen van een wild dier.

Het is ten stelligste af te raden om een ziek uitziend, dan wel dood gevonden haas te villen en rauw aan een huisdier te geven, omdat dit ook tot ziekte kan leiden bij huisdieren.

Overdracht

De bacterie, die bij o.a. hazen en knaagdieren voorkomt, is van dier op mens overdraagbaar, niet van mens op mens.

• Besmetting kan op verschillende manieren plaatsvinden:
• Via de huid, via een (soms niet zichtbare) wond, bij direct contact met een besmet dier;
• Via de huid, via een insectenbeet;
• Door het eten van niet goed doorbakken besmet vlees (deze bacterie wordt bij 60 ºC gedood) of binnenkrijgen van besmet (sloot)water;
• Via nevel (aerosolen), (bijvoorbeeld in laboratoria waar bacteriën worden gekweekt).

Symptomen mens

Wanneer de besmetting via een (soms niet zichtbare) wond plaatsvindt, ontstaat binnen enkele dagen een zweer ter plaatse van de wond en/of een ontsteking van de regionale lymfklieren. Hetgeen zich uit in bijvoorbeeld zwelling van de arm en/of opgezette lymfeklieren in de oksel of lies aan de zijde van respectievelijk de aangedane arm of been. De ziekte gaat gepaard met koorts en griepachtige verschijnselen. Tularemie is in principe met antibiotica goed te behandelen, mits de juiste middelen worden ingezet.

Naar aanleiding van deze gevallen wordt door de overheid nu gewerkt aan voorlichting over tularemie voor onder andere artsen. Mocht u na contact met een dode haas en/of het villen van een haas klachten krijgen, geef dan bij uw arts aan dat er contact is geweest met hazen.

Aanvullende informatie over tularemie is beschikbaar op de website van het RIVM (www.rivm.nl > onderwerpen > T > Tularemie) en CVI (http://www.wageningenur.nl/nl/show/Tularemie-hazenpest.htm)

Symptomen haas

Van tularemie verdachte hazen zijn opvallend zwak en apathisch. Ze hebben een schommelende gang en hebben hun natuurlijke schuwheid verloren. De hazen zijn met de handen te vangen (zie ook het cursusboek wildhygiëne). Let op: deze symptomen kunnen ook duiden op een andere ziekte.

Meld dode hazen

Treft u dode hazen aan in een gebied, meld dit op www.dwhc-dev.wp.hum.uu.nl In overleg kan besloten worden tot onderzoek van de aangetroffen dieren.

Dit is een gezamenlijk bericht van DWHC, NVWA, CVI en RIVM