Sinds oktober 2020 hebben DWHC en Sovon ruim 400 gemelde dode wilde vogels laten ophalen voor vogelgrieponderzoek bij het WBVR in Lelystad. Het ging daarbij veelal om meldingen van losse exemplaren, want de meldingen van meerdere dode watervogels zijn afgehandeld door de NVWA.
Hieronder volgt de lijst van soorten, waarvan dode exemplaren via DWHC en Sovon werden ingezonden, die aantoonbaar besmet waren met hoogpathogene vogelgriep (HPAI) virus, vooral het type HPAI H5N8. Dit is uiteraard niet de volledige lijst van vogels die besmet kunnen worden met (hoogpathogene) vogelgriep.
Type AI virus | Eenden, ganzen en zwanen | Andere watervogels | Roofvogels |
H5N8, hoogpathogeen | Brandgans
Grote Canadese Gans Grauwe Gans Kleine Rietgans Knobbelzwaan Krakeend Muskuseend Nijlgans Rietgans* Rotgans Smient Wilde eend |
Grote Zilverreiger
Kievit |
Buizerd
Torenvalk |
H5N8, pathogeniteit niet getest, vermoedelijk hoog gezien tijdens uitbraak | Kolgans
Wilde zwaan Zwarte zwaan |
Drieteenstrandloper
Kokmeeuw Zilvermeeuw |
Havik
Slechtvalk
|
H5N1, hoogpathogeen | Brandgans
Grauwe Gans, Zwaan sp. |
Buizerd | |
H5N3, hoogpathogeen | Buizerd |
*Het is niet geheel uit te sluiten dat dit eerstejaars Kolganzen waren; foto’s van de betreffende vogels ontbreken.
Momenteel (1 maart) is er nog altijd hoogpathogeen vogelgriepvirus in Nederland aanwezig, en testen vooral, maar niet uitsluitend, dode Brandganzen en Buizerds positief.
Een overzicht van soorten waarbij binnen Europa in de afgelopen maanden HPAI werd aangetoond – waaronder bijvoorbeeld meerdere gevallen van HPAI H5N3 bij kanoeten – is te vinden op de website van het Instituto Zooprofilattico Sperimentale delle Venezie (IZSVe). Tevens is er een lijst in Annex B, p.44-45 van het vogelgriep overzicht Dec2020-Feb2021 van EFSA.
Let op! Vogelgriep is een zoönose (ziekte mogelijk overdraagbaar van dier op mens). De omgang met dode wilde vogels vergt daarom de nodige hygiënemaatregelen. Op de website van de NVWA staat een handleiding voor medewerkers van de Dierenambulance en de Dierenbescherming voor het opruimen voor dood-gevonden wilde watervogels. Daarnaast geldt nog steeds de afspraak dat wanneer 3 of meer dode eenden, zwanen en/of ganzen op één plek gevonden worden, of 20 of meer overige vogelsoorten, de NVWA op de hoogte gesteld moet worden. Dat kan bij het Landelijk meldpunt voor dierziekten via telefoonnummer 045-5463188.
De verschillende vogelgriepvirussen in het overzicht hieronder zijn alle nauw aan elkaar verwant; het H5 segment is in alle 3 zeer vergelijkbaar maar gecombineerd met verschillende N segmenten. De HPAI H5N1 die in Nederland is vastgesteld behoort tot een andere stam dan de H5N1 die al jaren in het nieuws is en waarmee vooral in Azië ook mensen besmet zijn geraakt of zelfs aan zijn overleden.
Voor meer informatie over vogelgriep bij dier en mens:
Website LNV: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/vogelgriep en https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dierziekten/bestrijding-dierziekten/beleidsdraaiboeken-dierziekten
Website NVWA: https://www.nvwa.nl/onderwerpen/vogelgriep-preventie-en-bestrijding
Website RIVM: https://lci.rivm.nl/richtlijnen/influenza-van-dierlijke-oorsprong en https://lci.rivm.nl/draaiboeken/aviaire-influenza en https://www.rivm.nl/aviare-influenza