Voor het 3e jaar merelsterfte door usutuvirus
Foto: Sandra Advokaat
Voor het 3e opeenvolgende jaar, worden merels (Turdus merula) in Nederland getroffen door het usutuvirus. Sinds eind juli 2018 is er een toename van het aantal meldingen van zieke en/of dode merels bij DWHC en Sovon. De meldingen van zieke en dode merels komen uit heel Nederland (zie kaart). Net als in voorgaande jaren, wordt ook nu weer sterfte gemeld onder gehouden laplanduilen.
Resultaten
Onderzoek door DWHC en Erasmus MC toont aan dat er weer sprake is van sterfte door het usutuvirus. In de laatste week van juli en de eerste week van augustus zijn 14 merels onderzocht en op het usutuvirus getest. Van die 14 waren er 13 doodgegaan door het usutuvirus, één merel is gestorven aan vogelmalaria. Vogelmalaria wordt, net als usutu, door muggen overgebracht.
Het usutuvirus is nu ook in Zeeland en in de kop van Groningen aangetoond. Gezien de ervaringen uit 2016 en 2017, in combinatie met de informatie over de symptomen van de zieke merels, denken we dat er opnieuw sprake is van een uitbraak van usutuvirus.
Update 21 augustus 2018
In de 2e week van augustus is het usutuvirus aangetoond bij 6 dood gevonden merels, waarmee het totaal nu op 19 uitkomt. Zie de vernieuwde kaart.
Betekenis voor de merelpopulatie
Het is nog moeilijk om aan te geven wat het effect op de merelpopulatie zal zijn. Het is onbekend hoelang het duurt voordat de populatie voldoende weerstand heeft opgebouwd en de sterfte door dit virus zal afnemen. In de tuinvogeltelling 2018 stond de merel op de 5e plaats, in 2016 en 2017 op de 3e plaats. Voorlopige cijfers van Sovon lieten zien dat er in steden en dorpen afgelopen voorjaar ca. 15% minder merels zijn gesignaleerd ten opzichte van 2017.
Onderzoek
Verschillende partijen doen onderzoek naar het usutu-virus. Sovon volgt middels tellingen de aantallen en verspreiding van vogels. Daarnaast verzamelt ze samen met het DWHC meldingen van dode vogels van. DWHC richt zich op het onderzoeken van ziekten onder wilde dieren. Voor virussen zoals het Usutu-virus wordt samengewerkt met het Erasmus MC. Het Vogeltrekstation van het NIOO-KNAW volgt de verspreiding en overleving van vogels in de natuur middels ringonderzoek, waarbij samen met de virologie-afdeling van het Erasmus MC ook gekeken wordt naar de aanwezigheid van het usutu-virus bij geringde vogels.
Blijf melden
Het onderzoek naar de sterfte onder merels wordt voortgezet, maar het is onmogelijk om alle gemelde dieren op te halen voor onderzoek. Meldingen zijn wel zeer belangrijk, omdat alleen op die manier inzicht verkregen kan worden over ziekte/sterfte onder wilde dieren in Nederland. Je kunt de vondst van een dode vogel melden bij Sovon via sovon.nl/dodevogels of op de website van DWHC via de link Meld hier uw dode dier.
Meer informatie
Ga voor vragen over usutu naar: Vragen en antwoorden over het Usutuvirus, versie 2018.1
Meer informatie en eerdere berichten over usutuvirus zijn te vinden op: https://www.dwhc-dev.wp.hum.uu.nl/ziekten/usutu/
Meer informatie en eerdere berichten over vogelmalaria zijn te vinden op: https://www.dwhc-dev.wp.hum.uu.nl/ziekten/vogelmalaria/
