Waarom is VHD zo’n risico voor wilde konijnen?

Ondanks hun spreekwoordelijke voortplantingsdrang kunnen wilde konijnen in de gevarenzone komen, mocht de populatie door de ziekte VHD (Viral Hemorrhagic Disease) opnieuw gedecimeerd worden. VHD, ook wel RHD (Rabbit Hemorrhagic Disease) of in het Nederlands VHS (Viraal Hemorragisch Syndroom) genoemd, greep voor het eerst om zich heen in de jaren ’90. In een deel van de getroffen gebieden is het herstel pas na 2003 op gang gekomen, maar er zijn ook nog gebieden waar nog steeds geen sprake van enig herstel is.

RHD-2 bij tam konijn bevestigd

Op 16 december is bekend geworden dat zes onderzochte tamme konijnen uit Utrecht en de regio Nijmegen inderdaad, net als de tamme konijnen in Groningen, zijn overleden door het RHD-2 virus. In de afgelopen week zijn door de afdeling Veterinaire Pathologie en het Dutch Wildlife Health Centre nog enkele konijnen (respectievelijk tam en wild) onderzocht waarin ook het beeld is gevonden dat past bij deze infectie. Van deze dieren zullen aanvullende moleculaire testen (PCR) in Duitsland moeten aantonen om welke VHD variant het gaat.

Huidige situatie bij wilde konijnen

In 2010 is in Frankrijk een nieuwe variant gevonden van het virus dat VHD veroorzaakt. Dit virus, RHD2 genaamd, heeft zich sindsdien verspreid over de (wilde) konijnenpopulatie in Europa. Tot nu toe is deze nieuwe variant nog niet onder de wilde konijnen in Nederland aangetoond. In andere landen bleek dat dit ’nieuwe’ RHD2-virus zich iets anders gedraagt dan zijn voorganger RHD1. Daarom is het effect ervan op de konijnenpopulatie in Nederland nog niet goed te voorspellen. Om te kunnen bepalen of de nieuwe variant intussen ook onder wilde konijnen in Nederland voorkomt,  is het Dutch Wildlife Health Centre op zoek naar recent gestorven wilde konijnen (12 – 24 uur dood).

Kritische grens

Kleine populaties zijn kwetsbaar voor verhoogde sterfte. Als VHD weer voor een grote epidemie zorgt, kan dat opnieuw  ingrijpende gevolgen hebben voor de konijnenstand.  Populaties die nu aan het herstellen zijn, kunnen dan mogelijk weer onder een kritische ondergrens komen. Daardoor kan het opnieuw jaren duren voordat ze uit dat dal zijn, àls ze er al uit kunnen komen. Dus ondanks dat konijnen goed zijn in het produceren van nageslacht, kunnen de gevolgen van een epidemie voor de wilde konijnen populatie groot en langdurig zijn.

Belangrijke rol

Wilde konijnen spelen een belangrijke rol in onze natuur. Ze helpen verruiging van het landschap (met name onze duinen) tegen te gaan. Daarnaast zijn ze een belangrijke bron van voedsel voor roofdieren, zoals de hermelijn.

Melden van sterftegevallen

Treft u dode wilde konijnen aan? Meld ze dan bij het Dutch Wildlife Health Centre. Geef hierbij duidelijk aan of het ‘verse’ dode konijnen (12 – 24 uur dood) of oudere waarnemingen betreft.

Voor vragen over tamme konijnen zie sterfte onder konijnen door-vhd/ op de website van Faculteit Diergeneeskunde of neem contact op met uw dierenarts.