Onlangs werd aan de kust van Sleeswijk-Holstein in Duitsland een dode Smient positief getest op hoogpathogene vogelgriep van het subtype H5N1. In de omgeving werden ook meerdere zieke en dode Smienten gevonden. Bij de zieke vogels werden neurologische verschijnselen waargenomen die passen bij vogelgriep. Dergelijke vogels maken vaak ongecontroleerde bewegingen, zoals het schudden met de kop of het lopen van rondjes.
Na de langdurige vogelgriepuitbraak die zich vanaf het najaar van 2020 aftekende in Nederland en daarbuiten, vormt deze recente vondst in Duitsland opnieuw een reden om alert te zijn. Het subtype H5N1, een recombinant van het algemenere hoogpathogene H5N8 en een ander laagpathogeen vogelgriepvirus, is de laatste maanden sporadisch in wilde vogels rond de Oostzee gevonden. Het is mogelijk dat het virus met de najaarstrek weer ons land bereikt.
Er moet rekening mee worden gehouden dat ook in Nederland opnieuw verhoogde sterfte kan optreden bij watervogels, roofvogels en aaseters als gevolg van vogelgriep. Het is erg belangrijk om dode vogels te melden. Hiermee wordt een beter beeld verkregen van de geografische spreiding van het virus en van de verspreiding onder verschillende vogelsoorten.
Het melden van dode vogels kan via de websites van Sovon [ https://www.sovon.nl/nl/content/vogel-en-zoogdiersterfte ] en het Dutch Wildlife Health Centre [ https://www.dwhc-dev.wp.hum.uu.nl/meldingsformulier/ ]. Beide organisaties werken al jarenlang samen om vroegtijdig signalen van ongewone vogelsterfte op te vangen. Een deel van de gemelde vogels wordt opgehaald om te laten testen op vogelgriep*.
Echter, als er drie of meer watervogels (zwanen, ganzen en/of eenden) op dezelfde plaats liggen, dan moeten deze worden gemeld bij het Landelijk Meldpunt Dierziekten van de NVWA via telefoonnummer 045-546 31 88.
In dit schematische overzicht (pdf) staat welke vogels waar moeten/kunnen worden gemeld en bij wie u moet zijn voor het laten opruimen van dode vogels [ https://www.dwhc-dev.wp.hum.uu.nl/vragen/ ].
* Per dag wordt een selectie gemaakt van het aantal op te halen dieren. Het DWHC beschikt niet over een buitendienst, wel over een koeriersdienst. Alleen ‘dubbel’-verpakte dieren op een postcode-adres komen voor ophalen in aanmerking. Een dubbele verpakking is overigens geen garantie dat het dier bij de melder opgehaald kan worden. De mogelijkheden voor onderzoek worden telefonisch met de melder afgestemd. Bij het oprapen van een dood dier, moeten de algemene hygiënemaatregelen in acht worden genomen (zie https://www.dwhc-dev.wp.hum.uu.nl/vragen/)
Foto banner smienten: Roy Slaterus